ต้นไม้ต้องการธาตุอาหารอะไรบ้างถึงจะครบถ้วนทุกส่วน

ในบางครั้งจากปุ๋ยเคมีที่เราเห็นกันอยู่เป็นประจำ ที่มีสูตรแค่ 3 เลข คือ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม (NPK) อาจจะทำให้เกษตรกร เชื่อว่า ธาตุอาหารที่ต้นไม้ต้องการจริงๆมีเพียงแค่ 3 ธาตุนี้เท่านั้น แต่ในความเป็นจริงนั้นไม่ใช่เลย ต้นไม้ต้องการธาตุอาหารมากกว่านั้นมากๆ เลย และแต่ละช่วงเวลาต้นไม้อาจจะต้องการธาตุอาหารบางอย่างสูงขึ้น และบางอย่างน้อยลง แต่ยังไงก็ต้องมีให้ครบถ้วน จะขาดตัวในตัวหนึ่งนั้นไม่ได้เลย เสมือนตัวเราที่ไม่ได้ต้องการธาตุอาหารแค่หมูทอดคลุกข้าวเท่านั้น
แล้วต้นไม้ต้องการธาตุอาหารอะไรบ้าง

ผมเคยเจอบทวิจัยที่เข้าเอาต้นไม้ ผลไม้มาทดลองรีดส่วนประกอบออก ทำให้เรารู้ว่า ในต้นไม้นั้นประกอบไปด้วย จะมีสารอาหารดังนี้
– มีกลุ่มคาร์บอน (C) = 45%
– มีกลุ่มออกซิเจน (O) 45%
– มีไฮโดรเจน (H) 6%
รวมทั้งสิ้น 96% ซึ่งสารอาหารเหล่านี้ต้นไม้หาได้เองตามธรรมชาติ เช่น น้ำ (H2O) อากาศ แสงแดด (สังเคราะห์แสง) เป็นต้น

ส่วนอีก 4% คือ ธาตุอาหารหลัก รอง เสริม 14 ชนิด มาจากปุ๋ย หรือดินตามธรรมชาติ โดยแยกเป็นธาตุอาหารดังนี้
3 ธาตุอาหารหลัก
ไนโตรเจน (N) – 1.5% – เติบโต
ฟอสฟอรัส (P) – 0.2% – เบ่งดอกผล
โพแทสเซียม (K) – 1% – สะสมแป้ง น้ำตาล
3 ธาตุอาหารรอง
แคลเซียม (Ca) – 0.01% – โตดี ผลดีมีคุณภาพ ไม่ลีบไม่แตก
แม็กนีเซียม (Mg) – 0.002% – ใบเขียว สังเคราะห์แสงได้ดี
กำมะถัน (S) – 0.1% – ลำเลียงอาหาร เพิ่มภูมิคุ้มกัน ผลมีกลิ่นหอม สีสวย (ถ้ามากเกิน จะทำให้จืด)
8 ธาตุอาหารเสริม
เหล็ก (Fe) – 0.01% – ใบเขียว โตไว ปรุงอาหารได้ดี สร้างสารสีเขียว ลดโรค
สังกะสี (Zn) – 0.002% – ทนร้อน ทนหนาว กำจัดเชื้อโรค เชื้อรา
ทองแดง (Cu) – 0.006% – ปรุงอาการได้ดี
แมงกานีส (Mn) – 0.005% – ควบคุมการทำงานของทุกระบบ
โบรอน (B) – 0.002% – ติดดอกมาก ไม่ร่วง บำรุงเกสร
โบลิบินัม (Mo) – 0.00001% – ลำเลียงอาหารได้ดี ไซต์เสมอกับน
นิกเกิล (Ni) – 0.003% – ฟื้นตัวไว โตไว
คลอรีน (Cl) – 0.01% – ผลสุกเร็ว มีคุณภาพ

ซึ่งธาตุอาหารหลัก หากจะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพออกฤทธิ์ได้เต็มที่ ก็ต้องทำงานร่วมกับธาตุอาหารรองและเสริมด้วย แม้จะต้องการน้อย แต่ก็ขาดไม่ได้ ยกตัวอย่างเช่น
– ไนโตรเจน ทำงานได้ดีต้องมี แคลเซียม ประกอบกับ เหล็ก และสังกะสี เป็นสารกระตุ้น และมี ทองแดง และนิกเกิล ช่วยควบคุม
– ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม ทำงานได้ดีต้องมี แคลเซียม แม็กนีเซียม ประกอบกับ เหล็ก สังกะสี แมงกานีส และโบรอน เป็นสารกระตุ้นเบ่งลูก ผสมเกสร ติดลูก เก็บอาหาร ขยายโครสร้างผลผลิต และมี คลอรีน เพิ่มคุณภาพผลผลิต
– ซัลเฟอร์ (กำมะถัน)และโมลิบดินัม เพิ่มภูมิคุ้มกันโรค ต้นไม้ไม่ป่วยง่าย แมลงไม่ค่อยรบกวน

ฉะนั้นต้นไม้ไม่ได้ต้องการธาตุอาหารเยอะๆ แค่ต้องการให้ครบมากกว่า การใส่ปุ๋ยสูตรสูงๆ ไม่ใช่สาเหตุที่จะทำให้ต้นไม้มีผลผลิตที่มากขึ้นกว่าเดิม ก็เหมือนเราที่กินก๋วยเตี๋ยว ก็ไม่จำเป็นต้องใส่น้ำปลาครึ่งขวด น้ำส้มครึ่งขวด น้ำตาลอีกครึ่งแก้ว เราใส่แต่น้อย เพื่อให้รสชาติครบและกลมกล่อม ซึ่งต้นไม้ก็เช่นกัน

ที่สำคัญกว่านั้น ใส่ปุ๋ยสูตรมากๆ ก็เท่านั้นเพราะต้นไม้มีลิมิตในการกิน ส่วนปุ๋ยส่วนเกิน ก็ทิ้งให้ละลายไปตามธรรมชาติกลายเป็นกรดในดินนั่นเอง